برای طراحی یک آشپزخانه مناسب و عملکرد گرا، اصول و استانداردهای وجود دارد که با توجه کردن به آن و رعایت این اصول می‌توان کیفیت عملکردی این فضا را تا حد قابل‌توجهی بالا برد. آشپزخانه به‌عنوان قلب خانه باید به‌گونه‌ای طراحی و پیاده‌سازی شود که به‌راحتی و بدون تداخل عملکردی بتوان از آن استفاده کرد.

ما در آشپزخانه از یخچال و فضای اطراف آن به‌عنوان فضای نگه‌دارنده، از سینک ظرف‌شویی و فضای اطراف آن به‌عنوان فضای آماده‌سازی و از اجاق‌گاز و فضای اطراف آن به‌عنوان فضای پخت پز نام می‌بریم. پس با توجه به این توضیحات می‌توان دریافت که استفاده از آشپزخانه دارای سه مرحله نگهداری، آماده‌سازی و پخت‌وپز خواهد بود پس رعایت این سلسله‌مراتب در چیدمان تجهیزات آشپزخانه به عملکرد مناسب این فضا کمک می‌کند.

جانمایی یخچال

بهترین مکان برای جانمایی یخچال در آشپزخانه، نزدیک‌ترین مکان به ورودی این فضا است. یخچال پراستفاده‌ترین عنصر آشپزخانه برای اعضای خانواده است و هر یک از افراد به‌طور میانگین در روز چندین بار از آن استفاده خواهند کرد. اگر یخچال را در جای دیگر مثلاً در انتهایی آشپزخانه و در کنار سینک ظرف‌شویی یا اجاق‌گاز قرار دهیم، رفت‌وآمدهای بیش‌ازحد در این قسمت‌ها باعث تداخل در کار فضاهای آماده‌سازی غذا و پخت‌وپز شده که از نظر عملکردی فضای نامناسبی را ایجاد می‌کنند.

بعد از قرار دادن یخچال در کنار ورودی، می‌توان فضای نگه‌دارنده مواد غذایی را نیز در کنار آن تعبیه کرد. این فضا که به‌عنوان سوپر مارکت در آشپزخانه شناخته می‌شود، فضای کابینت مانندی است که از داخل با استفاده از سبد به‌صورت طبقه، طبقه جدا شده و محل نگهداری مواد غذایی می‌باشد. به این نکته نیز باید توجه شود که باید در کنار این قسمت و یا یخچال، یک میز کار یا پیشخوان به طول حداقل 60 سانتی‌متر برای قرار دادن وسایلی که از یخچال یا سوپرمارکت بیرون آورده می‌شود تعبیه شود.

جانمایی سینک ظرف‌شویی

مناسب‌ترین مکان برای جانمایی سینک ظرف‌شویی، مابین فضای یخچال و اجاق‌گاز در آشپزخانه است؛ زیرا مواد غذایی از یخچال خارج شده و در سینک ظرف‌شویی برای پخت‌وپز آماده می‌شوند پس نزدیک بودن این دو فضا به هم در کارای بهتر آشپزخانه مؤثر خواهد بود.

 در نظر داشته باشید که در یک یا دو طرف سینک ظرف‌شویی میز کار به طول هرکدام حداقل 90 سانتی‌متر نیاز است تا بتوان مواد آماده شده و یا ظروف شسته شدن را بر روی آن قرار داد.

سعی کنید محل قرارگیری سینک ظرف‌شویی، جلو و روبه روی پنجره نباشد تا بتوان آب‌چکان آن را مستقیماً بر روی خود نصب کرد. در صورت قرار دادن سینک ظرف‌شویی در جلو پنجره باید به این نکته توجه کنید که در این صورت تعبیه آب‌چکان بر مستقیماً بر روی سینک امکان‌پذیر نبوده و باید از نوع‌های روکار آب‌چکان که بر روی پیشخوان و میز کار کنار سینک قرار می‌گیرند، استفاده کرد.

جانمایی اجاق‌گاز

اجاق‌گاز در فضای پخت‌وپز آشپزخانه قرار دارد باید ارتباط خوبی با یخچال و سینک ظرف‌شویی داشته باشد. این ارتباط باید به گونه‌ی باشد که مسیر حرکتی بین آن‌ها، مثلث کار آشپزخانه را به وجود آورد. بهترین مکان برای قرار گرفتن اجاق‌گاز دورترین نقطه نسبت به ورودی آشپزخانه است و باید در جایی قرار گیرد که کمترین مسیر عبوری در آنجا اتفاق بیفتد. توجه داشته باشید که سعی کنید حتی‌الامکان دور از مسیر عبور کودکان باشد.

اجاق‌گاز نیز مانند دو عنصر دیگر آشپزخانه به میز کار یا فضای پیش‌خوان در کنار خود نیاز دارد. برای تعبیه میز کار به حدوداً 60 تا 90 سانتی‌متر فضا در دو طرف اجاق نیاز هست تا وسایل موردنیاز پخت‌وپز مثل قابلمه، کتری و ... را بتوان بر روی آن قرار داد.

از قرار دادن اجاق‌گاز رو به روی پنجره خودداری کنید زیرا علاوه بر خطرات ناشی از امکان سوختن پرده پنجره، امکان نصب هود بر روی اجاق وجود ندارد و بدین ترتیب تهویه آشپزخانه به‌خوبی صورت نخواهد گرفت و به‌مرور زمان بخار و چربی‌های ناشی از پخت‌وپز بر روی تمام کابینت‌ها و عناصر آشپزخانه پخش خواهد شد.